Autofokus, to spolszczona nazwa systemu automatycznego nastawiana ostrości podczas robienia zdjęć. Będziemy jej używać, bo jest powszechnie zaakceptowana.
Jest to nadzwyczaj pożyteczna funkcja nowoczesnych aparatów fotograficznych cyfrowych ale i analogowych. Poza uzyskiwaniem efektów specjalnych, trudno sobie wyobrazić ustawianie ostrości poprzez regulację obiektywu i sprawdzanie jakości obrazu na wyświetlaczu LCD. Szczególnie w pełnym świetle słonecznym jest to praktycznie niemożliwe.
Zależnie od typu aparatu są różne tryby automatycznego nastawiania ostrości. Chodzi o wybór miejsca, które ma być użyte jako punkt odniesienia. Mówiąc inaczej - co na zdjęciu ma być najostrzejsze. Funkcja autofokus pozwala na wybranie miejsca, które będzie tym punktem odniesienia dla ustawienia ostrości. W droższych aparatach mierzona jest odległość do kilku a nawet kilkunastu punktów i obliczana średnia jej wartość, która wykorzystywana jest do odpowiedniego ustawieni obiektywu.
W instrukcji obsługi aparatu znajdziemy na ten temat dokładne informacje. Te droższe aparaty pozwalają też na wyłączenie tej funkcji, co daje fotografowi możliwość ręcznego ustawiania ostrości. Jest to przydatne dla uzyskiwania pewnych artystycznych efektów.
Dla korzystania z funkcji autofokus nie jest potrzebna znajomość zasad jej działania. Ale dla bardziej dociekliwych podajemy krótki opis stosowanych typów automatycznego ustawiania ostrości.
Autofokus typu TTL
W aparatach cyfrowych stosowane są dwa rodzaje automatycznego ustawiania ostrości. Jeden oznaczany TTL, wykorzystuje fakt, że obraz na matrycy jest tym bardziej kontrastowy im lepiej jest nastawiona ostrość. Odpowiednie urządzenia wyznaczają kontrast obrazu i regulują ustawienie obiektywu tak, by była ona największa. System TTL działa bardzo dokładnie ale dość wolno.
Autofokus typu triangulacyjnego
System triangulacyjny polega na obserwowaniu obiektu z dwóch punktów. Pomiar kąta pomiędzy promieniami światła wpadającymi do aparatu w dwóch różnych miejscach oraz znajomość odległości między tymi punktami pozwala na obliczenie odległości obiektu od aparatu. Dokładność wyznaczenia odległości do obiektu jest tym większa, im większa jest odległość między punktami "obserwacji" tego obiektu. Ze względu na małe rozmiary aparatu fotograficznego, odległość tych punktów jest też mała i dokładność tej metody niezbyt duża. Zaletą jest szybkość pomiaru odległości.
Autofokus hybrydowy
Autofokus hybrydowy, czyli łączony, jest instalowany w droższych aparatach. System triangulacyjny jest wykorzystany do szybkiego, choć nie za dokładnego, ustawienia ostrości, a następnie włącza się system TTL, "dostrajając" ostrość już bardzo precyzyjnie. Ponieważ regulacja typu TTL jest już dla małego zakresu, działa więc szybciej, niż wówczas, gdy musi nastawiać ostrość "od początku".